PN-EN 10305-1 Rury precyzyjne - ciągnione na zimno
Zaletą rur precyzyjnych jest ich wysoka dokładność wykonania, dobra jakość powierzchni, duża różnorodność wymiarów oraz gwarantowane właściwości mechaniczne i technologiczne. Z tych powodów rury te szeroko stosowane są w przemyśle maszynowym oraz samochodowym. Rury precyzyjne, wykonane są w procesie ciągnienia na zimno.
Rury te produkuje się w zakresie średnic od 4 – 120 mm i grubościach ścianek do 12,5 mm.
Rury te produkuje się bez obróbki cieplnej lub z obróbką cieplną: normalizowaniem lub wyżarzaniem.
| PN-EN 10305-1 | PN-EN 10297-1 | DIN 2391 | |
| Opis normy | Rury stalowe bez szwu ciągnione na zimno. | Rury stalowe okrągłe bez szwu dla zastosowań mechanicznych i ogólnotechnicznych. Rury ze stali niestopowej i stopowej. | Precyzyjne rury stalowe bez szwu o szczególnej dokładności wymiarów. |
PN-EN10305-1
| Rodzaje rur | Gatunki stali | Własności wytrzymałościowe | |||||||||||
| +C | +LC | +SR | +A | +N | |||||||||
| Rm [MPa] | A% | Rm [MPa] | A% | Rm [MPa] | Re [MPa] | A% | Rm [MPa] | A% | Rm [MPa] | Re [MPa] | A% | ||
| Precyzyjne E235, E255, E355 Wg PN-EN 10305-1 |
E235 | 480 | 6 | 420 | 10 | 420 | 350 | 16 | 315 | 25 | 340- 480 | 235 | 25 |
| E255 | 580 | 5 | 520 | 8 | 520 | 375 | 12 | 390 | 21 | 440- 570 | 255 | 21 | |
| E355 | 640 | 4 | 580 | 7 | 580 | 450 | 10 | 450 | 22 | 490- 630 | 355 | 22 | |
| C34E | 590 | 5 | 540 | 7 | - | - | - | 440 | 22 | >\= 460 | 280 | 21 | |
| C45E | 720 | 4 | 670 | 6 | - | - | - | 510 | 20 | >\= 540 | 340 | 18 | |
| Rodzaje rur | SKŁAD CHEMICZNY (ANALIZA WYTOPOWA) | ||||||||||
| C% | Si% | Mn% | P% | S% | Cr% | Mo% | V% | Inne% | Cr+ Mo+ Ni Max% | Al.% | |
| E235 | <\=0,17 | <\=0,35 | <\=1,20 | <\=0,025 | <\=0,025 | - | - | - | - | - | 0,020- 0,060 |
| E255 | <\=0,21 | <\=0,35 | 0,40-1,10 | <\=0,025 | <\=0,025 | - | - | - | - | - | 0,020- 0,060 |
| E355 | <\=0,22 | <\=0,55 | <\=1,60 | <\=0,025 | <\=0,025 | - | - | - | - | - | 0,020- 0,060 |
| C35E | 0,32-0,39 | <\=0,40 | 0,50-0,80 | 0,035 | <\=0,035 | <\=0,40 | <\=0,10 | - | - | 0,63 | - |
| C45E | 0,42-0,55 | <\=0,40 | 0,50-0,80 | 0,035 | <\=0,035 | <\=0,40 | <\=0,10 | - | - | 0,63 | - |
W zależności od stopnia przerobu na zimno w przepuście wykańczającym granica plastyczności może być w pobliżu wytrzymałości na rozciąganie. W celu obliczenia zaleca się następujące zależności:
- dla stanu dostawy + C: ReH >\=0,8Rm
- dla stanu dostawy + LC ReH >\=0,7Rm
W celu obliczenia zalecana jest następująca zależność ReH>\=0,5Rm
Dla rur o średnicy zewnętrznej </=30mm i o grubości ścianki <\=3mm minimalne wartości ReH są o 10MPa niższe od wartości podanych w niniejszej tablicy.
Dla rur o średnicy zewnętrznej >160mm: ReH >\=420MPa.
Zestawienie kontroli i badań dla normy EN 10305-1:2002
| Rodzaj kontroli lub badania | Częstość badania | ||
| Badanie wewnętrzne | Badanie odbiorcze | ||
| Obowiązkowe | Analiza chemiczna | M | M |
| Próba rozciągania | M | Jedna na partię do badań | |
| Sprawdzanie wymiarów | M | M | |
| Sprawdzanie wizualne | M | M | |
| Opcjonalne | Próba spłaszczania lub próba roztłaczania (opcja 20) | M | Jedna na partię do badań |
| Pomiar chropowatości | Nie stosuje się | Jedna na partię do badań | |
| NDT w celu wykrycia nieciągłości wzdłużnych | Nie stosuje się | pojedyńcze | |
| NDT w celu sprawdzenia szczelności | |||
Zestawienie kontroli i badań dla normy EN 10305-4:2003
| Rodzaje kontroli lub badań | Częstość badania | |
| Badanie wewnętrzne | Badanie odbiorcze | |
| Analiza chemiczna | M | M |
| Próba rozciągania | M | Jedna na partię do badań |
| Próba spłaszczania lub próba roztłaczania | M | 2 na partię do badań |
| Sprawdzanie wymiarów | M | M |
| Sprawdzanie wizualne | M | M |
| NDT w celu sprawdzenia szczelności | pojedynczo | Pojedynczo |
PN-EN 10297-1
Rury do zastosowań mechanicznych, walcowane na gorąco i ciągnione na zimno.
| Minimalne własności mechaniczne | ||||||||||||
| Rodzaj rur | Gatunki stali | Stan dostawy | Górna granica plastyczności Re MPa | Wytrzymałości na rozciąganie Rm MPa | Wydłużenie A% | |||||||
| Rury stalowe okrągłe bez szwu dla zastosowań mechanicznych i ogólnotechnicznych E235, E275, E355, Wg PN-EN 10297-1 | Dla T w mm | Dla T w mm | 1 | t | ||||||||
| <\= 16 | >16 <\=40 | >40 <\=65 | >65 <\=80 | >80 <\=100 | <\=16 | >16 <\=40 | >40 <\=65 | |||||
| E235 | +A lub+N | 235 | 215 | 205 | 195 | 360 | 360 | 360 | 340 | 340 | 25 | |
| E275 | +A lub+N | 275 | 255 | 245 | 235 | 410 | 410 | 410 | 380 | 380 | 22 | |
| E355 | +A lub+N | 354 | 345 | 315 | 295 | 490 | 490 | 410 | 470 | 470 | 20 | |
| Minimalne własności mechaniczne | ||||||||||||
| Rodzaj rur | Gatunki stali | Górna granica plastyczności Re MPa | Wytrzymałość na rozciąganie Rm MPa | Wydłużenie A% | ||||||||
| Rury stalowe okrągłe bez szwu dla zastosowań mechanicznych i ogólnotechnicznych E235, E275, E355, Wg PN-EN 10297-1 | Dla T w mm | Dla T w mm | Dla T w mm | |||||||||
| <\=16 | >16 <\=40 | >40 <\=80 | <\=16 | >16 <\=40 | >40 <\=80 | <\=16 | >16<\=40 | >40<\=80 | ||||
| 1 | t | 1 | t | 1 | ||||||||
| C35E | 300 | 270 | 270 | 550 | 520 | 520 | 18 | 16 | 19 | 17 | 19 | |
| C45E | 340 | 305 | 305 | 620 | 580 | 580 | 14 | 12 | 16 | 14 | 16 | |
| Gatunki stali | SKŁAD CHEMICZNY (ANALIZA WYTOPOWA) | |||||||
| C% | Si% | Mn% max | P% | S% | ||||
| min | max | min | max | min | max | max | Max | |
| E235 | - | 0,17 | - | 0,35 | - | 1,20 | 0,030 | 0,035 |
| E275 | - | 0,21 | - | 0,35 | - | 1,20 | 0,030 | 0,035 |
| E355 | - | 0,22 | - | 0,55 | - | 1,60 | 0,030 | 0,035 |
| C35E | 0,32 | 0,39 | - | 0,40 | 0,50 | 0,80 | 0,035 | 0,035 |
| C45E | 0,42 | 0,50 | - | 0,40 | 0,50 | 0,80 | 0,035 | 0,035 |
Zestawienie kontroli i badań dla normy EN 10297-1:2003
| Rodzaj kontroli i badania | Kontrola wewnętrzna i badania | Kontrola odbiorcza i badania | |
| Badania obowiązkowe | Analiza wytopowa | Wg procedur producenta | 1/na wytop |
| Próba rozciągania | Wg procedur producenta | 1/na partię badań | |
| Próba udarności | Nie stosuje się | 1 komplet/na partię badań | |
| Sprawdzanie wymiarów | - | ||
| Sprawdzanie wizualne | |||
| Identyfikacja materiału rur ze stali stopowych | Nie stosuje się | indywidualne | |
| Badania dodatkowe | Próba rozciągania na próbkach po obróbce cieplnej | Nie stosuje się | 1/na wytop |
| Próba rozciągania | Nie stosuje się | 1/na partię badań | |
| Próba udarności | Nie stosuje się | 1 komplet/ na partię badań | |
| Sprawdzanie zakresu twardości | Nie stosuje się | Zgodnie z udokumentowaną procedurą | |
| Próba twardości | Nie stosuje się | 1/na partię badań | |
| Próba hartowności | Nie stosuje się | 1/na wytop | |
| Badania nieniszczące w celu wykrycia nieciągłości | Nie stosuje się | Indywidualne | |
| Próba szczelności | Nie stosuje się | Indywidualne | |
DIN 2391
Precyzyjne rury stalowe bez szwu o szczególnej dokładności wymiarów,
Gatunki: St35, St45, St52
| Rodzaje rur | Gatunki stali | Minimalne własności wytrzymałościowe | |||||||||||
| +C | +LC | +SR | +A | +N | |||||||||
| Rm [MPa] | A% | Rm [MPa] | A% | Rm [MPa] | Re [MPa] | A% | Rm [MPa] | A% | Rm [MPa] | Re [MPa] | A% | ||
| Precyzyjne rury stalowe bez szwu o szczególnej dokładności wymiarów St35, St45, St52 Wg DIN 2391 | St 35 | 480 | 6 | 420 | 10 | 420 | 350 | 14 | 315 | 25 | 340- 470 | 235 | 25 |
| St 45 | 580 | 5 | 520 | 8 | 520 | 375 | 12 | 390 | 21 | 440- 570 | 255 | 21 | |
| St 52 | 640 | 4 | 580 | 7 | 580 | 420 | 10 | 490 | 22 | 490- 630 | 355 | 22 | |
Granica plastyczności da stanu dostawy wyżarzane (GBK) wynosi co najmniej 50% wytrzymałości na rozciąganie. W zależności od stopnia odkształcenia granica plastyczności może wzrosnąć przu rurach stanów dostawy ciągnione bez nalotowo – twarde (BK) i ciągnione bez nalotowo – miękkie (BKW) blisko do wytrzymałości na rozciąganie. Do obliczenia granicy plastyczności zalecane są następujące wartości: stan dostawy
Ciągnione b.t >\=80% wytrzymałości na rozciąganie
Ciągnione b.m >\=70% wytrzymałości na rozciąganie
Przy rurach o średnicy zewnętrznej <\= 30mm, których grubości ścianki <\=3mm, najmniej wartości granicy plastyczności jest o 10N/mm2 niższa
| Gatunki stali | SKŁAD CHEMICZNY (ANALIZA WYTOPOWA) | ||||
| AC% | Si% | Mn% | P% | S% | |
| St35 | </=0,17 | <\=0,35 | >\=0,40 | <\=0,025 | <\=0,025 |
| St45 | <\=0,21 | <\=0,35 | >\=0,40 | <\=0,025 | <\=0,025 |
| St52 | <\=0,22 | <\=0,55 | >\=1,60 | <\=0,025 | <\=0,025 |
Dodatek pierwiastków mikroskopowych dopuszczalny jest następująco :
Nb<\=0,03%; Ti<\=0,03%; v<\=0,05%; NB + Ti + V <\=0,05%
Przegląd zakresu badań przy rurach ze świadectwem badania przy odbiorze
| Badania | Zakres badania | Odpowiedzialny za przeprowadzenie badań | |
| Nr | Rodzaj | ||
| 1 | Próba na rozciąganie | 1 rura próbna z każdej partii 1 próbka | Wg ustaleń |
| 2 | Próba spłaszczania | Na jednym końcu rury próbnej wg nr 1, 1 próbka | Wg ustaleń |
| 3 | Próba roztłaczania | Na jednym końcu rury próbnej wg nr 1, 1 próbka | Wg ustaleń |
| 4 | Kontrola chropowatości | O ile ustalono: rura próbna wg nr 1, 1 próbka | Producent |
| 5 | Kontrola wymiarów | Wszystkie rury | Wg ustaleń |
| 6 | Kontrola powierzchni | Wszystkie rury | Wg ustaleń |
| 7 | Badanie szczelności | O ile ustalono: wszystkie rury | Producent |
| 8 | Badanie nieniszczące | O ile ustalono: wszystkie rury | Producent |
